Een concert voor alle zintuigen

Normaal gesproken streelt een concert de oren van de bezoekers. Maar het bijzondere recital Geselligkeit betreffend, op zondag 10 november in de Vereeniging, prikkelde álle zintuigen. Het was het resultaat van een mooie samenwerking van de afdeling Nijmegen met beeldend kunstenares Judy van Meteren en MuZIEum.
foto: © Joel Zwiers

De zinnenprikkelende ervaring begon al voordat je de kleine zaal van de Vereeniging binnenstapte. In de hal ervoor konden bezoekers kunstwerken van Judy van Meeteren voelen. Inderdaad voelen, want de kunstenares maakte haar doeken speciaal voor het MuZIEum, een Nijmeegs museum waarin je kunt ervaren hoe het is om blind of slechtziend te zijn. Het waren geheel witte doeken waarop lijnen in reliëf figuren uitbeeldden. Het viel niet mee om die afbeeldingen louter met de vingers na te voelen.

Tekst gaat door onder de foto’s.

Ook in de concertzaal zelf waren kunstwerken te zien. Dit keer mocht dat, voor wie kon, met ogen open. Maar bezoekers konden ze ook op een andere manier ervaren, aangezien ze alle een muzikale verwijzing hadden. Ze vormden zogezegd ‘aangenaam gezelschap’ – Geselligkeit betreffend – voor de muziek van bariton Artur Rożek en pianist Martijn Van Sas. De samenwerking met kunstenares en museum was niet zomaar. Die werd ook ingegeven door het feit dat Rożek drie jaar geleden zijn gezichtsvermogen verloor en nu volledig blind is.

Ups en downs
Rożek en Van Sas hadden een programma samengesteld met liederen die de ups en downs van het leven bezingen. Ze gingen over ‘droom en werkelijkheid, extase, haat, liefde, onzekerheid’, zoals het duo zelf aankondigde.

Tekst gaat door onder de foto’s.

Het concert startte met een fraaie reeks liederen uit het Hollywood Songbook van Hanns Eisler – een leerling van Arnold Schönberg en vriend van Bertold Brecht – van wie Eisler diverse teksten toonzette. Eisler ontvluchtte het naziregime en emigreerde naar de VS. Diverse liederen gaan over dit nieuwe vaderland, maar vooral gaan ze over mensen die zich zo goed en zo kwaad als ze kunnen redden in het leven, dat soms prachtig is en soms bitter. Artur Rożek vertolkte de liederen met een prachtig krachtige en warme bariton. Dat hij ook  ingetogen en intiem kan zingen, bewees hij met Ständchen van Franz Schubert. Dat had hij wat mij betreft gerust meer mogen laten horen. De pianobegeleiding van Martijn Van Sas was vloeiend en soepel, of het nu om de jazzachtige tonen van Eisler ging of de romantische krullen van Schubert.

Na vier bekende liefdesliederen van Schubert en Robert Schumann eindigde het concert met vier (voor mij) minder bekende liederen van Hugo Wolf. Vooral diens lied Der Rättenfänger was een mooie verrassing. Je kon in het pianospel van Van Sas de ratten horen krioelen, ja, bijna voelen krioelen. En Rożek zong het dan ook met sardonisch genoegen. Het was kortom een concert dat alle zinnen prikkelde. Of om te citeren uit Eislers lied Frühling, op tekst van Brecht: ‘Geruch und Ton und Bild und Sinn verschwimmt’.

Bea Ros