Het was een bijzonder programma, met zorgvuldig uitgekozen liederen. Niet van de bekende componisten die je vaak hoort. Dit was werk van componisten die van joodse komaf waren of actief in het verzet en vaak aan het begin van hun carrière stonden. Een carrière die wreed werd afgekapt in de oorlog. Hun werk werd verboden, verdween en werd slechts in enkele gevallen langs een omweg teruggevonden.
De kinderopera
Voor de zekerheid had ik ditmaal een muziekstandaard meegenomen, maar Robbert keek me heel even verbaasd aan en zei dat het niet nodig was. Hij zong alles uit het hoofd, ook de Tsjechische liederen van Pavel Haas. Hij gaf een pakkende toelichting bij ieder lied, met een spreekstem even mooi en naturel als zijn zangstem.
We hoorden liederen over schoonheid, hoop en verlangen, maar ook met humor. Het geeft een goed beeld welke dichters voor de oorlog populair waren bij componisten. Een heel tragisch voorbeeld was de Nederlandse componist Jan van Gilse die mooie Duitse gedichten toonzette, terwijl zijn werk door de Duitsers werd verboden. We hoorden ook liederen van Hans Krása die in 1938 de kinderopera Brundibár componeerde. De Duitsers maakten een film van de opvoering ervan in concentratiekamp Theresienstadt, wat de indruk moest wekken van een prettige woonplek. Meteen na de opvoering werden vrijwel alle spelers afgevoerd naar een vernietigingskamp. Een meisje dat de poes speelde in de opera, wist met haar moeder te ontkomen. Robbert vertelde dat hij en Micha haar hebben ontmoet bij een recente heropvoering van deze opera.
Pijnlijk actueel programma
Tijdens corona had ik dit programma al eerder gezien, thuis op het beeldscherm al een indrukwekkend optreden, maar wel voor een lege zaal. Nu een optreden in het echt. Wat een gouden koppel, wat een uitstraling, inleving van de beide musici, die ons op deze middag meenamen naar een andere wereld. Pijnlijk actueel dit programma tegen de achtergrond van het ontstaan van deze composities. Wat sprak er uit de liederen een sterk verlangen naar schoonheid en hoop van mensen, een hoop die levend blijft, zolang deze liederen worden gezongen.
Marianne van den Heuvel
contactpersoon afdeling Rotterdam
U kunt Robbert en Mischa ook beluisteren met hun programma Verschwiegene Lieder op: